ui و ux چیست و چه تفاوتی با هم دارند؟

Ui و ux چیست؟ چرا بسیاری از افراد این دو مفهوم را با هم اشتباه می‌گیرند؟

شاید دلیل اشتباه گرفتن ui و ux با یکدیگر، به خاطر شبیه بودن اسم این دو مفهوم اتفاق می‌افتد، اما اگر بدانید که این دو عبارت مخفف چه کلماتی هستند، احتمالا دیگر آن‌ها را با یکدیگر اشتباه نمی‌گیرید. Ui مخفف user interface، به معنی رابط کاربری و  ux مخفف user experience به معنی تجربه‌ی کاربری‌ست. حالا که معنی لغوی این دو مفهوم را متوجه شدید، تا انتهای این مقاله با ما باشید تا متوجه شوید ui و ux چیست و چه تفاوتی با هم دارند.

چکیده‌ای از مواردی که در این مقاله به آن‌ها می‌پردازیم:

• مفهوم تجربه‌ی کاربری (ux) به زبان ساده چیست؟
• مفهوم رابط کاربری (ui) به زبان ساده چیست؟
• تفاوت ui و ux در چیست؟
• چرا ui  و ux در سئوی سایت اهمیت دارند؟

مفهوم تجربه‌ی کاربری (ux) به زبان ساده چیست؟

ux چیست؟ اجازه بدهید برای اینکه این مفهوم را درست در ذهن شما جا بیاندازیم، ابتدا یک مثال در دنیای واقعی بزنیم و بعد برویم سراغ دنیای مجازی و بررسی تجربه‌ی کاربری در بستر دیجیتال. فرض کنید شما می‌خواهید یک خانه بخرید. در خرید این خانه شما به در و پنجره‌ها و وسایل داخلی، اسکلت اصلی و استحکام آن و دسترسی خانه به نقاط اصلی شهر دقت می‌کنید.

حالا اگر متوجه شوید درهای خانه موقع باز و بسته شدن صدای ناهنجار تولید می‌کنند، شیرهای آب خراب هستند و لوله کشی خانه مشکل دارد، اسکلت ساختمان به اندازه‌ی کافی مستحکم نیست یا ببینید که مسیر دسترسی این خانه به نقاط اصلی شهر بسیار سخت است، قطعا احساس خوبی نسبت به استفاده از این خانه ندارید و شاید از خرید آن منصرف شوید.

همین تجربه‌ در مورد فضای دیجیتال هم صادق است.اگر بخواهیم این مفهوم را در حوزه‌ی دیجیتال بیان کنیم، تجربه‌ی کاربری به معنای احساس کاربر و تجربه‌‌ایست که هنگام تعامل با محصول یا خدمت شما بدست می‌آورد. البته توجه داشته باشید که تجربه‌ی کاربری مفهومی دیجیتال است و صرفا برای درک بهتر شما چنین مثالی زدیم.

همانطور که اجزای خانه هستند که به شما اجازه‌ی استفاده از آن را می‌دهند، هرآنچه در سایت یا اپلیکیشنی وجود داشته باشد که به استفاده از آن کمک کند، مربوط به تجربه‌ی کاربری می‌شود. طراحی صفحات وب‌سایت، قرار دادن دکمه‌های مختلف در آن، نحوه‌ی چیدمان دکمه‌ها و هرچیزی که کاربر از آن استفاده می‌کند، بخشی از تجربه‌ی کاربری محسوب می‌شود. این تجربه هم می‌تواند مثبت باشد هم منفی.

تجربه‌ی کاربری مثبت یا منفی چه اهمیتی دارد؟

اگر شما سایتتان را طوری طراحی کنید که دسترسی به بخش‌های مختلف آن آسان باشد، کار کردن با آن پیچیده نباشد و کاربر پس از استفاده از سایت شما احساس رضایت داشته باشد، می‌توان گفت که ux این سایت خوب طراحی شده است.

حالا تصور کنید کاربری وارد سایت شما شده و قصد خرید دارد. اگر در حین فرآیند خرید لازم باشد به صفحات مختلف ارجاع داده شود، فرآیند پرداخت طولانی و نیاز به پر کردن فیلدهای اضافی وجود داشته باشد یا دکمه‌ی پرداخت وجه را به آسانی در صفحه پیدا نکند، ممکن است کاربر فراموش کند قصد خرید چه چیزی را داشته و می‌رود و پشت سرش را هم نگاه نمی‌کند! پس تجربه‌ی کاربری منفی و مثبت نقش موثری در وفادار کردن کاربران شما دارد. 

مفهوم رابط کاربری (ui) به زبان ساده چیست؟

برای بیان مفهوم رابط کاربری برمی‌گردیم به همان مثال خرید خانه. همانطور که متوجه شدید، اسکلت اصلی ساختمان و اجرای سازنده‌ی آن، باعث می‌شود تجربه‌ی مثبت یا منفی از بازدید آن داشته باشیم. حالا اگر همین خانه یک نمای زیبا داشته باشد، دیوارهای آن نقاشی یا کاغذدیواری شده باشند، کف خانه به جای موزاییک، سرامیک شده باشد و در یک کلام به نظرتان خانه زیبا باشد، حتما از استفاده از این خانه لذت می‌برید.

 تجربه‌ی کاربری در اصل یک مفهوم غیر دیجیتال است، اما اغلب در این حوزه به کار گرفته می‌شود. در واقع هر آنچه مربوط به رنگ و لعاب سایت و زیباتر شدن آن باشد، در حوزه‌ی رابط کاربری قرار می‌گیرد. رابط کاربری ارتباطی به برنامه‌نویسی ندارد و با اصول گرافیکی، روان‌شناسی رنگ‌ها و تصاویر و عکس‌ها در ارتباط است. 

بیشتر بخوانید: ابزارهایی که متخصصان ui باید بلد باشند.

تفاوت ui و ux در چیست؟

حتما تا اینجای کار شما با مفهوم و تفاوت رابط کاربری(ui) و تجربه‌ی کاربری(ux) آشنا شده‌اید و شاید نیازی به گفتن دوباره‌ی این مسئله وجود نداشته باشد، اما باز هم برای اینکه بهتر این مطلب را ذهن شما جا بیاندازیم، بار دیگر تفاوت این دو را بیان می‌کنیم. به زبان ساده رابط کاربری یعنی طراحی ظاهر سایت یا اپلیکیشن که معمولا با ابزارهای گرافیکی انجام می‌شود. تمام تصاویر به کار رفته، رنگ‌بندی‌ها، طراحی ظاهر دکمه‌ها و … به همین بخش مربوط می‌شود.

نحوه‌ی چیدمان المان‌ها در صفحه‌ی سایت یا اپلیکیشن، دسترسی آسان به بخش‌های مختلف سایت و آسان بودن کار با آن سیستم، همه و همه با تجربه‌ی کاربری ارتباط دارد. در گذشته تفاوتی میان طراح رابط کاربری و توسعه دهنده‌های سایت یا اپلیکیشن‌ها وجود نداشت و شاید خیلی به طراحی رابط کاربری اهمیت داده نمی‌شد.

امروزه با گسترش هر یک از این مفاهیم و جدا شدن شاخه‌های آن‌ها، می‌دانیم که برای مشغول شدن به عنوان متخصص  ui  یا ux، باید برای هر کدام مهارت خاص خودش را بیاموزیم. البته نباید این نکته را فراموش کرد که این دو رشته به هم مربوط هستند و موفقیت در هر کدام، در گروی دیگری‌ست.

امروزه می‌دانیم که طراحان ui، افرادی هستند که علاوه بر اطلاعات کلی راجع به برنامه نویسی، باید راجع به گرافیک و نرم‌افزارهای طراحی، روان شناسی رنگ‌ها و بسیاری از مسائل دیگر هم آگاهی داشته باشند. طراحان ux هم علاوه بر اطلاعات کلی راجع به طراحی ui، باید به برنامه‌نویسی، مدیریت و روان شناسی انسان آگاه باشند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید مقاله‌ای که در ادامه به شما معرفی شده را مطالعه بفرمایید.

بیشتر بخوانید: بازار کار  ux و ui در ایران و جهان 

چرا ui  و ux در سئوی سایت اهمیت دارند؟

اگر با اصول سئو آشنایی داشته باشید، احتمالا می‌دانید که هرچه کاربران بیشتر در سایت شما بمانند و تعامل بیشتری با آن داشته باشند، در سئوی سایت شما تاثیر مثبتی می‌گذارند. اگر رابط کاربری سایت شما به قدر کافی جذاب نباشد، مخاطبان را به خود جذب نمی‌کند و آن‌ها به محض باز کردن سایت، با نگاهی تاسف‌بار صفحه را بسته و به سراغ سایت رقیبانتان می‌روند.

همچنین اگر کاربر برای پیدا کردن محصول یا خدمتی در سایت شما سردرگم شود و نتواند چیزی را که می‌خواهد به سرعت پیدا کند، باز هم از سایت شما خسته می‌شود و می‌رود و پشت سرش را هم نگاه نمی‌کند، اما اگر از کارکرد سایت شما راضی باشد و از خواندن مقالات شما هم لذت ببرد، تشویق می‌شود که صفحات دیگر را هم بازدید کند و این کار، سیگنال مثبتی به گوگل می‌فرستد و گوگل متوجه می‌شود که کاربران از سایت شما رضایت دارند. توجه داشته باشید که این مثال‌ها، تنها گوشه‌ای از اهمیت این دو مقوله برای سئوی سایت شما را بیان کردند.

کلام پایانی

در این مقاله سعی کردیم ui و ux را طوری برایتان توضیح دهیم که تا عمر دارید آن‌ها را با یکدیگر اشتباه نگیرید. حالا که این مقاله را مطالعه کرده‌اید، خوشحال می‌شویم از تجربه‌ی کاربری خود و همچنین احساستان نسبت به رابط کاربری سایت ما را در قسمت نظرات بیان کنید تا در جهت بهبود سایت برای مخاطبان ارزشمندمان تلاش کنیم.

اگر می‌خواهید با اصول طراحی ui  و ux و نکات ریز و درشت آن آشنا شوید تا بتوانید با استفاده از این نکات، به بازدید بیشتر از سایت و بهبود کسب و کارتان کمک کنید، از دوره‌ی عملی طراحی ui و ux آغازینو غافل نشوید. با کلیلک روی دکمه‌ی زیر می‌توانید در این دوره‌ی کاربردی شرکت کنید و با خیالی راحت به سمت بازار کار بروید.

شرکت در دوره