طرح کسب و کار (Business Plan) چیست؟ + دلایل نوشتن طرح کسب و کار

طرح کسب و کار یا Business Plan دقیقا چیست؟ آیا می دانید دلایل نوشتن طرح کسب و کار چیست؟ پیدا کردن دلایل نوشتن طرح کسب و کار می تواند برای کسب و کار های جدید یک مسیر درستی را مشخص کند. یکی از بهترین راه های کسب درآمد در منزل ایجاد و راه اندازی یک کسب و کار اینترنتی است.

طرح ریزی یا به عبارت دیگر همان برنامه ریزی برای کسب و کار و جمع آوری اطلاعات در مورد مشاغل آنلاین یکی از نیازهای اولیه راه اندازی کسب و کار است. که ما در دوره دیجیتال مارکتینگ آغازینو به طور جامع به آن پرداخته ایم. در ضمن برای داشتن طرح تجاری مناسب در شروع کسب و کارتان شما باید همه جوانب در مورد محصولات، نحوه حضور در وب، بازاریابی و به طور کلی استراتژی های خود را بررسی کنید.

طرح کسب و کار چیست؟

هیچکس تا امروز برنامه‌ ای برای چاق‌ شدن، شکست خوردن یا احمق بودن ننوشته است؛ زیرا این چیزها وقتی اتفاق می‌‌ افتد که شما برنامه‌ نداشته باشید!

استیو جابز

بنا به گفته مرد بزرگ کسب و کار دنیا، داشتن طرح و برنامه برای پیشرفت در هر کاری لازم است. بدون برنامه رو به جلو رفتن هرگز کمکی به داشتن موفقیت چشم گیر در هیچ زمینه ای نمی کند.

با همه این اوصاف آیا شما هدف از نوشتن طرح کسب و کار را می دانید؟ آیا داشتن طرح کسب و کار برای تان ضرورتی دارد؟ یک طرح کسب و کار کاربردی به چه صورت است؟ در این مقاله به بررسی پایه و اساسی برای نوشتن یک طرح کسب و کار مفید و کارآمد می پردازیم.

اطلاعاتی در مورد طرح کسب و کار

اگر بخواهیم خیلی ساده بیان کنیم، سندی که اصول پایه کسب و کار، خدمات، محصول، بازار هدف، اهداف کسب و کار و روش رسیدن به اهداف را مشخص می کند را طرح کسب و کار می گویند.

در ابتدای کسب و کار باید چند طرح مهم را داشته باشید که طرح کسب و کار یکی از آن ها است. از دیگر برنامه های مهم می توان به برنامه بازاریابی و برنامه مالی نیز اشاره کرد. یک طرح کسب و کار، برنامه بازاریابی و برنامه مالی را نیز در خود جای می دهد.

طرح کسب و کار (business plan) استارت آپ نوپای شما را به مرحله استقرار هدایت می کند و در ادامه رشد کسب و کارتان را به همراه دارد.

دلایل نوشتن طرح کسب و کار

دلایل نوشتن طرح کسب و کار به طرح و برنامه با توجه به هدف آن کسب و کار، متغیر است. با این وجود برای همه استارت آپ ها ضروری است که یک طرح کسب و کار داشته باشند.

4 مورد کلیدی از دلایل نوشتن طرح کسب و کار

• برای جذب سرمایه گذار یا شرکای تجاری و یا حتی دریافت وام، داشتن یک طرح کسب و کار ضروری است.
• اگر درک درستی از بازار هدف کسب و کار خود نداشته باشید ایده تجاری متناسب با شرایط را به دست نمی آورید. تحقیق در مورد رقبا و تحلیل امکان سنجی را در تمام بخش های طرح کسب و کار خود به انجام برسانید.
• با داشتن یک طرح کسب و کار خوب علاوه بر معین کردن موقعیت فعلی و موقعیت مطلوب و مورد علاقه خود، میتوانید اقدامات لازم برای دست یابی به موقعیت دلخواهتان را مشخص کنید.
• بخش مالی طرح کسب و کار ابزاری کاربردی برای مدیریت جریان نقدی ماهانه است و می توان آن را به عنوان مبنای بودجه برای کسب و کار عنوان کرد.

تا اینجا به اهمیت داشتن طرح کسب و کار پی بردیم. حال این سوال پیش می آید که طرح کسب و کار مناسب برای شما کدام است؟

دو قالب اصلی طرح کسب و کار

باید دانست که طرح های کسب و کار مختلفی وجود دارد. برای نمونه طرح های استارتاپی، طرح های راهبردی، اسناد برنامه ریزی داخلی، طرح های کسب و کاری که با تمرکز بر رشد کسب و کار ایجاد شده‌اند و در نهایت طرح های عملیاتی. با اینکه برنامه های هر کسب و کاری اهداف متفاوتی را دنبال می کند اما به طور کلی تمامی طرح ها در دو قالب اصلی قرار می گیرند.

طرح کسب و کار سنتی یا طرح تجاری – رسمی و ساختار یافته

این قالب طرح کسب و کار بسیار ساده است و به صورتی است که به آن طرح تک صفحه ای هم می گویند. طرح کسب و کار سنتی آن چیزی است که در زمان صحبت از طرح کسب و کار یا همان بیزینس پلن به ذهن همه صاحبان کسب و کار می رسد و به طور معمول از آن هراس دارند. در این طرح به طور معمول، اسناد بسیار طولانی و رسمی هستند و  شامل اطلاعات زیادی می باشند. برای بررسی تفاوت های بازاریابی سنتی و مدرن می توانید مقاله بازاریابی مدرن را مطالعه کنید.

بخش های یک طرح کسب و کار سنتی:

•  خلاصه اجرایی:
  • می توان گفت که این بخش همیشه قبل از تصمیم‌گیری خوانده می شود پس بسیار مهم است و اطلاعات شاخص در سند کسب و کار شما در این بخش آورده می شود.
• توضیحات کسب و کار:
  • تمام اطلاعات در مورد محل قرارگیری کسب و کار شما، میزان بزرگی شرکت، ماموریت ها و چشم اندازهای کسب و کار، هدف کاری شما و کاری که در حال انجام آن هستید، همگی در این بخش آورده می شود.
• محصولات و خدمات:
  • در این قسمت محصولات دیجیتالی یا خدماتی که از فروش آن برای مشتریان ارزشی به کسب شود، درج می شود.
• تجزیه و تحلیل بازار:
  • در این بخش به بررسی دقیق قسمتی از بازار که شما می خواهید در آن محصول شرکت خود را به فروش برسانید ارائه می شود. همچنین خلاصه ای از بررسی بازار هدف و رقبای موجود در این بخش آورده می‌شود.
• راهبرد های بازاریابی:
  • به طور کلی در این بخش نحوه ورود کسب و کارتان به بازار، مدل قیمت گذاری، روش تبلیغ و فروش محصولات و خدمات آورده می شود.
• خلاصه مدیریتی:
  • در این بخش به نحوه شکل گیری ساختار کسب و کارتان، افرادی که در این کسب و کار همکاری دارند و روش و نحوه مدیریت پرداخته می شود.
• تجزیه و تحلیل مالی:
  • در این بخش به تجزیه و تحلیل میزان هزینه های عملیاتی کسب و کارتان، همچنین منابع تامین مالی در شرایط فعلی و میزان هزینه‌ای که برای رشد کسب و کارتان مورد نیاز است عنوان می‌شود.

باید گفت که نوشتن یک طرح کسب و کار سنتی زمان زیادی می‌برد و این کار باید با تحقیقات بسیاری صورت گیرد تا بتوان یک طرح کسب و کار سنتی مناسب نوشت. حال نکته مثبت اینجاست که تمامی کسب و کارها نیاز به داشتن طرح کسب و کار سنتی ندارند.

بیشتر بخوانید: استراتژی کسب و کار اینترنتی

طرح کسب و کار ساده یا یک صفحه ای

یک طرح کسب و کار ساده طرحی خلاصه است که می تواند شروعی برای ایجاد یک طرح کسب و کار سنتی باشد. در اینجا شما باید برای داشتن یک طرح کسب و کار کاربردی اطلاعاتی را تهیه کنید که مختص کسب و کار شماست و به صورت خلاصه آن را بیان کنید. طرح کسب و کار ساده باید جوابگوی سوالات زیر باشد:

•  چشم انداز کسب و کار شما چیست؟
  • شما در کسب و کارتان چه چیزی را به وجود آورده و قصد دارید در یک سال حتی در ۵ سال آینده به کجا برسید!
• ماموریت کسب و کار شما چیست؟
  • هدف شما از داشتن این کسب و کار چیست و چرا این کسب و کار را شروع کرده اید!
• اهداف کسب و کار شما چیست؟
  • در این طرح میزان احتمال موفقیت در دستیابی به اهداف تان را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا شیوه هدف گذاری SMART را برای اهداف خود به کار برده اید!
• راهبرد های شما چیست؟
  • چه چیزی در کسب و کار شما وجود دارد که شما را از رقبا متمایز می سازد؟ محصولی که می خواهید به فروش برسانید چیست؟ چه ارزشی برای محصول خود پیشنهاد می دهید؟ چگونه می خواهید کسب و کار خود را راه اندازی کنید؟
• برآورد هزینه راه اندازی:
  • چه میزان سرمایه برای راه اندازی کسب و کار خود نیاز دارید.
• هزینه های پیش بینی شده:
  • باید بررسی شود که بعد از راه‌اندازی کسب و کارتان چه میزان هزینه به صورت ماهیانه برآورد می شود. باید یک بازه سه ماهه، شش ماهه و یکساله را پیش بینی کنید.
• درآمد مورد نظر:
  • در کنار هزینه‌ها باید برآورد شود که درآمد ماهیانه خود پس از راه‌اندازی کسب و کارتان را چه میزان پیش بینی می کنید. درآمد را نیز باید در بازه های سه ماهه، شش ماهه و یکساله در نظر بگیرید.
• برنامه اجرایی:
  • در این بخش نقاط عطف آینده خود را باید مشخص کنید. همچنین اینکه چه کارهایی را برای رسیدن به اهداف خود باید انجام دهید.

بعد از طی این مراحل و پاسخگویی به سوالات گفته شده، می توانید طرح کسب و کار مناسبی داشته  باشید که با استفاده از آن استارتاپ خود را به مرحله اجرایی برسانید.

استفاده از شاخص کلیدی عملکرد (KPI) برای آنالیز طرح کسب و کار

شاخص کلیدی عملکرد (Key Performance Indicator) یکی از شاخص های اندازه گیری مهم در بررسی عملکرد یک سازمان و کسب و کار است. با کمک این شاخص می توان متوجه شد که تا چه اندازه به اهداف تعیین شده برای کسب و کار نزدیک می شویم.

تعریف مختصری از شاخص کلیدی عملکرد

اگر بخواهیم برای KPI یک تعریف ارائه کنیم بسیار پیچیده خواهد بود. اما با توجه به اینکه کلمه K در KPI به معنی KEY یا همان کلمه کلیدی است، می توان گفت که KPI باید به یک نتیجه خاص در کسب و کار مربوط شود. آن را با اندازه گیری عملکرد رسیدن به آن هدف و نتیجه بررسی می کند. به بیان ساده تر  شاخص کلیدی عملکرد یا همان KPI روشی است که میزان عملکرد افراد را بررسی می کند و یا در سطوح بالاتر میزان خوب بودن عملکرد یک بخش از سازمان را می سنجد.

برای مثال فرض کنید که یک اتوبوس مسافربری می‌خواهد تعدادی مسافر را از شهر الف به شهر ب ببرد. هدف این سفر رساندن مسافرین طی مدت ۱ روز است. ابتدا باید راننده و کمک راننده اتوبوس اطلاعات لازم در مورد سفر های جاده ای و شرایط جوی منطقه را داشته باشند تا بتوانند برنامه و نقشه راه سفر خود را طرح ریزی نمایند.

برای این مثال KPI مورد استفاده می تواند داده های مکانی جی پی اس، سرعت متوسط، اطلاعات جوی، وضعیت جاده و … باشد. این شاخص‌ها کمک قابل توجهی به اعضای تیم می کنند تا بتوانند وضعیت خود را درک کنند و متوجه شوند که آیا در جهت رسیدن به هدف خود حرکت می کنند یا خیر. همچنین در اخذ تصمیم‌ های مقتضی با پیرامون خود در ادامه سفر به آن ها یاری می رساند.

کلام آخر

در این مقاله متوجه شدیم که طرح کسب و کار و داشتن برنامه برای شروع یک استارت آپ چقدر اهمیت دارد. با توجه به مطالب گفته شده هر کسب و کاری باید با توجه به اهداف و شرایط خود تصمیم بگیرد که چه طرح کسب و کاری را برای خود انتخاب کند. برای آشنایی بیشتر با برنامه ریزی و راه اندازی کسب و کار آنلاین می توانید در دوره دیجیتال مارکتینگ آکادمی آغازینو شرکت کنید.

سوالات متداول

KPI چیست؟

شاخص کلیدی عملکرد یا همان KPI روشی است که میزان عملکرد افراد را بررسی می کند و یا در سطوح بالاتر میزان خوب بودن عملکرد یک بخش از سازمان را می سنجد.

بخش راهبرد های بازاریابی چیست؟

به طور کلی در این بخش نحوه ورود کسب و کارتان به بازار، مدل قیمت گذاری، روش تبلیغ و فروش محصولات و خدمات آورده می شود.